Wat is radioactiviteit?

Radioactiviteit is het verschijnsel van stoffen die straling uitzenden.

Vroeger dacht men dat atomen de kleinste deeltjes waren, maar als zo'n atoom deeltjes kan uitzenden, moet deze zelf ook uit deeltjes bestaan. De atomen bestaan dan weer uit twee soorten kernen: de positief geladen protonen en de ongeladen neutronen. Om die kern heen bewegen de elektronen. Die hebben een negatieve lading en worden door de kern aan getrokken als een soort magneet. De positief geladen protonen stoten elkaar af, maar ze worden door de neutronen bij elkaar gehouden. De neutronen zijn een soort van lijm die de kern bij elkaar houdt. (Zie figuur 1.)

De meeste atoom kernen zijn in evenwicht, wat wij stabiel noemen. Een voorbeeld hiervan is Koolstof-12 (C-12). Zitten er in een kern te veel of te weinig neutronen, dan is die niet stabiel en zal ooit een keer uit elkaar vallen. Geladen deeltjes worden ook wel ionen genoemd, zoals bijvoorbeeld Koolstof-14 (C-14). Die zijn radioactief. (Zie figuur 2.)

Een straling kan zoveel energie in zich hebben dat het weefsel van een levend iets kan beschadigen. De verschillende soorten straling afkomstig van radioactieve stoffen wordt ioniserende straling genoemd. Straling die in staat is om een elektron van een atoom weg te schieten en een atoom daarmee achter te laten als ion, wordt daarom ioniserende straling genoemd.

Er zijn verschillende soorten ioniserende straling (zie figuur 3):

α-straling (alfa-straling) kan tegen gehouden worden een klein stukje papier of je huid.

β-straling (bèta-straling) komt wel door je huid, maar kan wel tegen gehouden worden door een stukje metaal.

γ-straling (gamma-straling) komt door bijna alles heen, een dik stuk lood kan het wel tegen houden. Het wordt vooral röntgenfoto's gebruikt maar is nog steeds gevaarlijk, daarom mag een mens niet teveel röntgenfoto's laten maken van zich zelf.